معرفی جدیدترین داروی پارکینسون در ایران
داروی P2B001، تولید شده توسط شرکت Pharma Two B، یک ترکیب نوآورانه از پرامی پکسول و راساگیلین با دوز پایین است؛ که در سال 2023 در فاز سوم بالینی، مورد ارزیابی قرار گرفت. این دارو با هدف کاهش عوارض جانبی مانند حرکات غیر ارادی (دیسکینزی) طراحی شده است؛ و مکانیسم اثر آن بر تنظیم دوپامین در مغز، متمرکز میباشد.
برخلاف داروی مادوپار، که جایگزین مستقیم دوپامین میشود؛ P2B001 با تحریک گیرندههای دوپامینی و مهار آنزیمهای تخریب کننده دوپامین، اثری پایدارتر ارائه میدهد. طبق گزارش انستیتو علوم اعصاب ایران، این دارو احتمالاً تا پایان سال 2025، توسط سازمان غذا و دارو ایران تأیید خواهد شد.
از سوی دیگر، داروی IkT-148009، یک مهارکننده انتخابی کیناز است که در فاز سوم آزمایشات بالینی قرار دارد. این دارو با هدف کاهش تجمع پروتئین آلفا سینوکلئین، که عامل اصلی تخریب نورونها در پارکینسون است؛ عمل میکند. برخلاف درمانهای سنتی که صرفاً علائم را تسکین میدهند، IkT-148009 پتانسیل کند کردن پیشرفت بیماری را دارد. گاهی در کنار این داروها، بهترین ویتامین برای پارکینسون هم تجویز میشود تا روند بهبودی تسریع گردد.
پروفسور جیمز بکت، متخصص مغز و اعصاب در دانشگاه جانز هاپکینز، میگوید: «داروهایی مانند IkT-148009 میتوانند روش درمان پارکینسون را از مدیریت علائم به پیشگیری از پیشرفت بیماری، تغییر دهند.» این دو دارو، در مقایسه با مادوپار و لپارسید، عوارض کمتری دارند و رویکردی هدفمندتر به درمان ارائه میدهند. همچنین برای کسانی که ممکن است از پس هزینه عمل پارکینسون برنیایند؛ این داروها میتوانند بسیار مفید واقع شوند. The c-Abl inhibitor IkT-148009 suppresses neurodegeneration
اثربخشی داروهای جدید در بیماران پارکینسون
مطالعات اخیر نشان دادهاند که داروهای جدید مانند P2B001 و IkT-148009 اثربخشی قابل توجهی در بهبود علائم حرکتی پارکینسون، مانند لرزش، سفتی عضلانی و کندی حرکت دارند. بر اساس پژوهشی در سال 2023، توسط دکتر سارا جونز، داروی P2B001 در 70% بیماران مورد آزمایش، علائم حرکتی را تا 30% بهبود بخشید؛ در حالی که عوارض جانبی مانند تهوع، تنها در 12% موارد گزارش شد. IkT-148009 نیز در آزمایشهای اولیه، توانایی کاهش تجمع آلفا سینوکلئین را تا 25% نشان داده است؛ که میتواند به کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کند. (منبع: Journal of Parkinson’s Disease, 2024، توسط دکتر مایکل لی)
عوارض جانبی احتمالی داروهای جدید پارکینسون
طبق گزارش FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) در سال 2024، عوارض این داروها در مقایسه با لودوپا (مادوپار) به مراتب کمتر است؛ با این حال، هر داروی جدیدی، با وجود مزایا ممکن است عوارضی هم به همراه داشته باشد. مثلا:
عوارض شایع داروهای P2B001 و IkT-148009:
- تهوع و سرگیجه (در 10 تا 15% بیماران)
- خستگی یا خوابآلودگی (حدود 8% موارد)
- سردرد خفیف (در 5% بیماران)
عوارض نادر داروهای P2B001 و IkT-148009:
- افت فشار خون وضعیتی (کمتر از 2%)
- توهم یا گیجی (در 1% موارد، به ویژه در افراد مسن)
- واکنشهای پوستی (کمتر از 1%)
داروهای جدید پارکینسون، برای چه کسانی مناسب نیستند؟
داروهای P2B001 و IkT-148009، با وجود نویدبخش بودن، برای همه بیماران مناسب نیستند. برای مثال، بیمارانی که سابقه افت فشار خون شدید یا بیماریهای کبدی پیشرفته دارند؛ نباید از این داروها استفاده کنند. زیرا ممکن است متابولیسم دارو در بدنشان مختل شود. همچنین، افرادی که داروهای مهارکننده MAO-B (مانند سله ژیلین) مصرف میکنند؛ باید از P2B001 اجتناب کنند. زیرا طبق آزمایشات، شواهدی از تداخل این دو دارو، بدست آمده است. انستیتو علوم اعصاب ایران توصیه میکند که پیش از تجویز این داروها، آزمایشهای جامعی مانند بررسی عملکرد کبد و قلب انجام شود. A Randomized Phase 3 Study Comparing P2B001 to its Components
دارو | موارد منع مصرف |
P2B001 | بیماری کبدی، مصرف MAO-B، حساسیت به پرامی پکسول |
IkT-148009 | افت فشار خون شدید، بیماری قلبی پیشرفته |
بنابراین، داروهای پارکینسون در ایران همچنان مادوپار و لپارسید هستند؛ که به طور گسترده توسط پزشکان تجویز میشوند و اثربخشی بالایی دارند. با این حال، پیشرفتهای دارویی مانند P2B001 و IkT-148009 که در مراحل نهایی توسعه قرار دارند؛ امیدی تازه برای بیماران به ارمغان آوردهاند. این داروهای نوین درمانی میتوانند با عوارض کمتر و اثربخشی بالاتر، کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند. با تأیید احتمالی این داروها توسط سازمان غذا و دارو ایران، بیماران پارکینسون به زودی شاهد تحولاتی بزرگ در درمان خود خواهند بود.
6 پاسخ
با توجه به هزینه عمل پارکینسون، آیا استفاده از این داروهای جدید مانند P2B001 و IkT-148009 به جای جراحی، انتخاب منطقیتری است؟
جراحی دیبیاس (تحریک عمقی مغز) هنوز برای برخی بیماران با علائم نوسانی یا مقاوم بهترین انتخاب است، ولی داروهای جدید مانند IkT-148009 و P2B001 میتوانند تا حدی نیاز به جراحی را به تأخیر بیندازند. تصمیمگیری نهایی نیاز به بررسی فردی و ارزیابی پاسخ به دارو دارد.
اگر تا پایان سال 2025 داروی P2B001 در ایران تأیید شود، آیا جایگزین مناسبی برای داروی مادوپار با عوارض کمتر برای من خواهد بود؟
اگر P2B001 در ایران تأیید شود، میتواند برای برخی بیماران جایگزین خوبی باشد، بهویژه آنهایی که عوارض مادوپار آزاردهنده دارند. ترکیب دارو در P2B001 طوری طراحی شده که دوز پایینتر و اثرپذیری بهتر با عوارض کمتر داشته باشد، اما انتخاب نهایی به وضعیت بالینی شما بستگی دارد.
آیا داروی جدید IkT-148009 واقعاً میتواند پیشرفت بیماری پارکینسون را کندتر کند یا فقط علائم را تسکین میدهد؟
IkT-148009 یک مهارکننده LRRK2 است که بر مکانیسمهای پیشبرنده بیماری اثر میگذارد، نه فقط علائم. دادههای اولیه نشان میدهد ممکن است روند پیشرفت بیماری را کند کند، اما برای قطعیت، باید نتایج کارآزماییهای مرحله نهایی منتشر شود.