علائم و نشانه های افسردگی
لازم است توجه کنید که شما این بیماری را تشخیص نمی‌دهید؛ بلکه با مشاهده و احساس این علائم و نشانه ها، به پزشک مراجعه کرده و فقط و فقط پزشک متخصص این حوزه، توانایی تشخیص بیماری را دارد. با این حال، اگر در بیشتر ساعات روز و تقریباً هر روز به مدت حداقل دو هفته برخی از علائم و نشانه های زیر را داشتید، ممکن است دچار افسردگی باشید. Depression – National Institute of Mental Health (NIMH)
- احساس دائمی غم، اضطراب یا خلأ درونی
- احساس ناامیدی یا بدبینی
- احساس تحریک‌پذیری، خشم یا بی‌قراری
- احساس گناه، بی‌ارزشی یا درماندگی
- از دست دادن علاقه یا لذت به فعالیت‌ها و سرگرمی‌هایی که قبلاً برایتان جذاب بودند
- کناره‌گیری از دیگران، منفی‌گرایی یا احساس جدایی از محیط
- افزایش درگیر شدن در فعالیت‌های پرخطر
- خستگی، کمبود انرژی یا احساس کندی در حرکات
- افزایش رفتارهای تکانشی
- افزایش گرایش و مصرف الکل یا مواد مخدر
- دشواری در تمرکز، به‌خاطر سپردن یا تصمیم‌گیری
- مشکل در خوابیدن، بیدار شدن زودتر از موعد یا خواب بیش از حد
- تغییرات در اشتها یا نوسانات وزنی بدون برنامه‌ریزی
- ناتوانی در انجام مسئولیت‌های کاری و خانوادگی یا نادیده گرفتن نقش‌های مهم دیگر
- دردهای جسمی، تپش قلب سریع، احساس فشار در قفسه سینه، سردرد، گرفتگی عضلات یا مشکلات گوارشی که بدون دلیل مشخصی هستند و با درمان بهبود نمی‌یابند
- مشکلات در میل جنسی و عملکرد جنسی
- افکار مربوط به مرگ، خودکشی یا اقدام به خودکشی
همه افراد مبتلا به افسردگی، لزوماً تمام این علائم را تجربه نمی‌کنند. برخی افراد تنها چند علامت را دارند، در حالی که برخی دیگر، ممکن است بسیاری از این علائم را تجربه کنند. علائم مرتبط با افسردگی، اکثرا در عملکرد روزمره افراد تداخل ایجاد می‌کنند و باعث رنج و ناراحتی شدید برای فرد مبتلا می‌شوند. علاوه بر این، با وجود اینکه این علائم به صورت کلی در فرد مبتلا به افسردگی دیده می‌شود؛ اما میزان و نحوه‌ی بروز هر علامت، در زنان، مردان و کودکان بسیار متفاوت است.
با این حال، شناسایی مهمترین علائم افسردگی در مراحل اولیه، به دریافت درمان مؤثر و به موقع کمک می‌کند. بنابراین، سریعترین درمان افسردگی، می‌تواند به افراد این امکان را بدهد که به سرعت به حالت روحی بهتری دست یابند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
علائم و نشانه های افسردگی در زنان
از آنجایی که افسردگی در زنان، تنها به یک نوع خاص محدود نمی‌شود، علائم و نشانه های گسترده‌ای را می‌توانیم در زنان مبتلا به این بیماری ببینیم. شاید بدانید که، افسردگی تنها به احساس غم محدود نمی‌شود. سایر علائم و نشانه های رایج افسردگی در زنان عبارتند از:
- احساس ناامیدی، بی‌ارزشی یا درماندگی
- از دست دادن علاقه یا لذت به فعالیت‌ها و سرگرمی‌ها
- خستگی، کمبود انرژی یا احساس کندی
- دشواری در تمرکز، به‌خاطر سپردن یا تصمیم‌گیری
- دردهای جسمی که علت جسمانی واضحی ندارند
- پرخوابی، کم‌خوابی، مشکلاتی در به خواب رفتن یا بیدار شدن
- پرخوری و افزایش اشتها، کاهش اشتها
- اضطراب یا تحریک‌پذیری
- افکار مربوط به مرگ یا خودکشی یا تلاش برای خودکشی
این علائم، سبب دشواری در تفکر، کار کردن، خوابیدن، تحصیل، غذا خوردن و لذت بردن از زندگی می‌شوند. علاوه بر این، برخی از انواع افسردگی، تنها در مراحل خاصی از زندگی زنان برور پیدا می‌کند. دروه‌های بارداری، پس از زایمان، پیش از چرخه قاعدگی و دوره پیش از یائسگی، با تغییرات جسمی و هورمونی همراهند و می‌توانند در برخی از زنان، باعث بروز افسردگی شوند. شناخت این نوع افسردگی‌ها و علائم آنها در مراحل مختلف زندگی زنان، می‌تواند به تشخیص و درمان بهتر کمک کند. Depression in Women: 4 Things to Know – National Institute of Mental Health (NIMH)
علائم و نشانه های افسردگی در مردان
مشابه با زنان، مردان مبتلا به افسردگی ممکن است علائم اختصاصی‌تری را تجربه کنند. علائم و نشانه هایی مانند:
- احساس غم، ناامیدی یا خلأ
- احساس خستگی زیاد
- مشکلاتی در خوابیدن؛ بیشتر یا کمتر از حد معمول
- عدم لذت از فعالیت‌ها و سرگرمی‌های سابق
- مشکلات در برقراری ارتباط با دیگران، از جمله شریک زندگی و اعضای خانواده
- رفتارهای فراری، مانند صرف زمان زیاد در محل کار یا در فعالیت‌های ورزشی
- علائم جسمی مانند سردرد، مشکلات گوارشی، دردهای عضلانی یا عصبی
- استفاده از الکل یا مواد مخدر
- رفتارهای کنترل‌گر، خشونت‌آمیز یا سوءاستفاده‌گر
- تحریک‌پذیری یا خشم که خارج از کنترل است
- رفتارهای پرخطر، مانند رانندگی بی‌پروا
علاوه بر تفاوت علائم افسردگی در مردان و زنان، مردان معمولا از مهارت‌های مقابله‌ای متفاوتی هم استفاده می‌کنند. علت این تفاوت‌ها هنوز کاملاً مشخص نشده، اما ممکن است به دلیل تفاوت در شیمی مغز، هورمون‌ها و تجربیات زندگی مردان نسبت به زنان باشد. یا می‌تواند ناشی از نقش‌های سنتی مردانه باشد که بیان احساسات را در این جنس محدود کرده و بر موفقیت، قدرت و رقابت تأکید می‌کند. بنابراین، افسردگی در مردان اغلب تشخیص داده نمی‌شود. Male depression: Understanding the issues – Mayo Clinic
چرا افسردگی در اغلب مردان تشخیص داده نمی‌شود؟
ممکن است فکر کنید که احساس غم یا عواطف منفی، همیشه نشانه اصلی افسردگی است؛ اما برای بسیاری از مردان، این احساس نشانه اصلی نیست. در عوض، سردرد، مشکلات گوارشی، خستگی، احساس انزوا و حواس‌پرتی برای فرار از مواجهه با احساسات، تحریک‌پذیری یا درد مزمن می‌توانند گاهی نشانه‌های افسردگی باشند. مردان، ممکن است ندانند این علائم چه تاثیری بر زندگیشان دارد یا نخواهند درباره علائمشان به کسی اعتراف کنند. بنابراین، با نادیده گرفتن، پوشاندن یا استفاده از رفتارهای ناسالم برای پنهان کردن افسردگی، فقط احساسات منفی را بدتر می‌کنند.
برخی مردان حتی اگر بدانند افسرده هستند به دنبال درمان و بهبودی نمی‌روند؛ چون نگران هستند ننگ مربوط به افسردگی در کار آنها تاثیر بگذارد و نتوانند مانند قبل در محیط کار حضور یابند. حتی در مواردی، علت عدم درمان خود را احساس حقارت در برابرخانواده و همچنین، دوستان و ترس از مورد قضاوت و بی‌احترامی آنان قرار گرفتن، ذکر کرده‌اند. این موانع باعث می‌شوند که مردان، به موقع به دنبال درمان نروند و علائم افسردگی به مرور زمان بدتر شود.
شناسایی علائم افسردگی، گام اول برای شروع درمان است. اما وقتی فردی افسرده می‌شود، ممکن است در تصمیم‌گیری در مورد نوع درمان دچار تردید شود. یکی از سوالات رایج این است که برای درمان افسردگی به روانشناس مراجعه کنیم یا روانپزشک. این انتخاب، بستگی به شدت علائم و نیازهای فرد دارد و مشاوره با متخصصان، می‌تواند به تعیین بهترین راهکار درمانی کمک کند.
علائم و نشانه های افسردگی در کودکان
تشخیص افسردگی در کودکان بسیار پیچیده‌تر از بزرگسالان است. زیرا علائم آن غیر واضح‌تر است و خود کودک برای تشخیص بیماری ممکن است همکاری لازم را نداشته باشد. با این حال، اگر کودکی افسرده باشد، والدین ممکن است برخی از علائم زیر را مشاهده کنند:
- خلق و خوی غمگین یا بد؛ کودک ممکن است غمگین، تنها، ناراحت یا بدخلق به نظر برسد. این حالت گاهی هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد. همچنین ممکن است کودک بیشتر از قبل گریه کند و دچار خشم و عصبانیت بیشتری شود.
- انتقاد از خود؛ کودکانی که دچار افسردگی هستند ممکن است به شدت از خود انتقاد کنند. آنها ممکن است جملات منفی مانند «من هیچ چیزی را درست نمی‌توانم انجام دهم»، «دوستی ندارم»، «نمی‌توانم این کار را انجام دهم» یا «این کار برای من خیلی سخت است» را بیان کنند.
- کمبود انرژی و تلاش؛ افسردگی می‌تواند انرژی کودک را تحلیل برد. ممکن است کمتر از قبل برای مدرسه تلاش کنند. حتی انجام کارهای کوچک نیز می‌تواند برایشان بیش از حد سخت به نظر برسد. کودک ممکن است خسته به نظر برسد، به آسانی تسلیم شود یا تلاشی نکند.
- عدم لذت از فعالیت‌ها؛ کودکان ممکن است نسبت به فعالیت‌هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردند، بی‌علاقه شوند؛ یا مثل قبل از وقت‌گذرانی با دوستانشان یا بازی کردن لذت نبرند.
- تغییرات خواب و خوراک؛ کودکان ممکن است خواب خوبی نداشته باشند یا حتی اگر به اندازه کافی بخوابند، خسته و کسل به نظر برسند. برخی ممکن است به غذا خوردن بی‌میل شوند یا بیش از حد غذا بخورند.
- دردها و ناراحتی‌ها؛ برخی از کودکان ممکن است دچار دردهای شکمی، عضلانی یا عصبی شوند؛ خاطر احساس ناخوشی، به مدرسه نروند حتی اگر بیمار نباشند.
اگر یک یا چند مورد از این علائم را در کودک خود مشاهده کردید، مهم است که با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید و تحت نظر پزشک، ارزیابی و مداخلات لازم را اجرا کنید.
شناسایی علائم افسردگی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا به درمان مؤثر این اختلال کمک می‌کند. گاهی فرد، نشانه های افسردگی را کاملا واضح درک نمی‌کند و به کمک متخصصی برای کشف لایه‌های عمیق‌تر بیماری نیاز دارد. مهمترین علائم افسردگی شامل خلق پایین، کاهش انرژی، و عدم لذت از فعالیت‌هاست که درصورت نادیده گرفتن، به عواقب جدی‌تری منجر می‌شوند. بنابراین، آگاهی از این علائم و شروع درمان آنها، به فرد کمک می‌کند تا زندگی‌اش را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
