نوار مغز چه چیزهایی را نشان می دهد؟

نوار مغزی (EEG)، ابزاری ارزشمند برای بررسی فعالیت الکتریکی مغز است؛ که می‌تواند در تشخیص بیماری‌هایی مانند صرع، اختلالات خواب و مشکلات عصبی نقش داشته باشد. دقت و کیفیت این آزمایش، تا حد زیادی به تجهیزات، تخصص و تجربه متخصصان بستگی دارد. اگر به دنبال انجام این آزمایش با بالاترین دقت و اطمینان هستید؛ انتخاب بهترین مراکز انجام نوار مغز در تهران، اهمیت زیادی دارد. زیرا مراکز مجهز و معتبر، می‌توانند نتایج دقیق‌تری ارائه داده؛ و به تشخیص صحیح کمک کنند.

نوار مغز چه چیزهایی را نشان می دهد؟

نوار مغز (EEG)، یک روش تشخیصی است که جهت اندازه گیری فعالیت الکتریکی سلول‌های عصبی مغز، به وسیله حسگرهایی که روی پوست سر قرار می‌گیرد؛ انجام می‌شود. در این روش تشخیصی، فعالیت الکتریکی سلول‌های عصبی مغز، به صورت امواج، ضبط و ثبت می‌شوند.این امواج، بر اساس شکل موج و فرکانسی که دارند؛ به انواع محتلف امواج آلفا، بتا، تتا، دلتا و گاما، تقسیم می‌شوند. البته غیر از این امواج، امواج دیگری نیز وجود دارد؛ اما این پنج فرکانس، شناخته شده‌تر و با اهمیت‌تر هستند. ^{EEG Normal Waveforms – StatPearls – NCBI Bookshelf}

هر کدام از این امواج در حالت خاصی، افزایش یا کاهش فرکانس از خود نشان می‌دهند. شناسایی افزایش یا کاهش این امواج و مقایسه آنها با فرکانس طبیعی امواج در نوار مغز نرمال، به شناسایی محل اختلال پیش آمده در مغز، کمک می‌کند. در واقع، این امواج می‌توانند برای بررسی مراحل خواب، عملکرد مغز و تشخیص اختلالات عصبی خاص مورد استفاده قرار گیرند.

هر کدام از امواج مغزی، چه چیزی را نشان می‌دهند؟

امواجی که فرکانس بالاتری دارند؛ امواج بتا و امواج گاما هستند. این امواج در سطح بالای هوشیاری و فعالیت‌های شناختی مانند به حافظه سپردن و تمرکز کردن، مشاهده می‌شوند. برای مثال، زمانی که فرد در حال یادگیری و درک موضوعات جدید و همچنین، حل مسئله‌های پیچیده و انجام مدیتیشن عمیق با تمرکز بالا است؛ امواج گاما فعال می‌شوند.

در مقابل، امواج با فرکانس پایین، امواج تتا و امواج دلتا را شامل می‌شود. این امواج با حالاتی از خواب آلودگی و خواب عمیق، در ارتباط هستند. مثلا، وقتی که خواب باشید و حتی رویایی در خواب ببینید؛ امواج تتا در مغز شما تولید شده‌اند. امواجی که فرکانس پایین‌تری دارند، ناشی از تخلیه الکتریکی آهسته، در سلول‌های عصبی مغز هستند. در حالی که امواج با فرکانس بالاتر، ناشی از تحریک الکتریکی سلول‌های عصبی می‌باشند. امواج آلفا نیز با وضعیت بیداری همراه با آرامش، در بزرگسالان ارتباط دارند؛ و در شرایط بیهوشی ناشی از داروها، شدت بیشتری پیدا می‌کنند.

خط صاف در نوار مغز به چه معناست؟

علاوه بر این امواج، حالت دیگری نیز وجود دارد که به آن، نوار مغزی ایزوالکتریک یا نوار مغزی مسطح می‌گویند. این موج، هیچ فعالیت را نشان نمی‌دهد؛ و یک خط صاف است. اگر موج مسطحی در EEG مشاهده شود؛ بسته به شرایط، می‌تواند قابل برگشت باشد. اما به طور کلی، زمانی که چنین الگویی مشاهده شود؛ مغز، مرده در نظر گرفته می‌شود. ^{Neurobiological mechanisms underlying stunning and killing}

نوار مغز، ابزاری مهم برای بررسی فعالیت الکتریکی مغز است که به پزشکان در تشخیص بیماری‌هایی مانند صرع، اختلالات خواب و مشکلات عصبی کمک می‌کند. این روش، علاوه بر مزایای فراوان مانند غیر تهاجمی بودن و دقت در تشخیص برخی بیماری‌ها، معایبی مانند محدودیت در شناسایی برخی اختلالات ساختاری مغز، دارد. آگاهی از مزایا و معایب نوار مغز، می‌تواند به بیماران و پزشکان، در تصمیم ‌گیری بهتر برای استفاده از این روش تشخیصی، کمک کند.

ویژگی‌های امواج نوار مغز در یک نگاه

چه بیماری هایی با نوار مغز مشخص می شود؟

یکی از بیماری‌هایی که رایج‌ترین دلیل برای انجام نوار مغز، به حساب می‌آید؛ بیماری صرع است. امواج مغزی در حالت طبیعی، با سرعت 30 بار در ثانیه، رخ می‌دهند؛ اما در افراد مبتلا به صرع، نوار مغزی، تخلیه‌های الکتریکی غیر طبیعی در سلول‌های عصبی مغز را، به‌ صورت امواج تیز و ناگهانی نشان می‌دهد. پزشکان، عموما در تشخیص بیماری صرع، از نوار مغزی به عنوان یک روش تشخیصی اصلی استفاده می‌کنند؛ اما برای سایر بیماری‌ها، نوار مغزی به عنوان یک روش کمک کننده و مکمل برای تشخیص بیماری، به حساب می‌آید. با این حال، نمی‌توان از فواید و اهمیت این روش تشخیصی غیر تهاجمی، چشم پوشی کرد. ^{EEG test – Better Health Channel}

بیماری‌هایی که ممکن است با کمک نوار مغزی تشخیص داده شوند؛ عبارت‌اند از:

1. اختلالات خواب
2. نارکولپسی (حملات خواب)
3. آپنه خواب مرکزی
4. اختلال رفتار در خواب عمیق (REM)
5. آسیب‌های مغزی
6. عفونت‌های مغزی
7. خونریزی مغزی
8. بیماری آلزایمر
9. تحلیل رفتن بافت مغز
10. بیماری‌های متابولیکی مؤثر بر بافت مغز
11. بیماری‌های هورمونی مؤثر بر عملکرد مغز
12. برخی اختلالات سیستم عصبی مرکزی
13. سکته مغزی
14. آلزایمر
15. تومورهای مغزی
16. آنسفالوپاتی
17. التهاب مغز
18. سکته مغزی
19. آسیب به مغز ناشی از ضربه مغزی
20. روان پریشی
21. مسمومیت دارویی
22. کما
23. مرگ مغزی^{10 conditions that an EEG diagnoses}

نوار مغزی (EEG)، ابزاری حیاتی در بررسی عملکرد الکتریکی مغز است؛ و به پزشکان کمک می‌کند تا به تشخیص دقیق‌تری از بیماری‌های عصبی دست یابند. پاسخ به این پرسش که نوار مغز چه چیزهایی را نشان می‌دهد، شامل تحلیل فعالیت طبیعی و غیر طبیعی مغز و شناسایی الگوهای خاصی است؛ که ممکن است نشانه‌ای از یک اختلال باشند. با استفاده از این روش، می‌توان دریافت چه بیماری‌ هایی با نوار مغز مشخص می‌شود؛ و چگونه می‌توان از آن برای مدیریت و درمان بهتر اختلالات مغزی، بهره برد.