درمان وسواس شستشو | درمان قطعی وسواس شستشو چیست؟

ترس یا بیزاری شدید از اشیاء یا موادی مانند آلودگی، بیماری یا مواد شیمیایی، می‌تواند نشانه‌های وسواس تمیزی باشد. فرد ممکن است تمایل قوی به شستشوی مکرر دست‌ها یا دوش‌گرفتن داشته باشد؛ فرآیندهای شستشو را به صورت آیینی و خاص انجام دهد، یا از مکان‌ها و افرادی که تصور می‌کند آلوده هستند، دوری کند. این رفتارها گاهی حتی منجر به آسیب جسمی بویژه پوست نیز می‌شوند. آگاهی از سایر علائم وسواس فکری برای شناسایی زودهنگام این بیماری و درمان به‌موقع، اهمیت دارد. ^{Washing And Checking OCD • Cal OCD And Anxiety Treatment}

آیا وسواس شستشو درمان دارد؟

امروزه، وسواس شستشو یک اختلال قابل درمان است. روش‌هایی که امروزه برای درمان وسواس شستشو به کار گرفته می‌شوند، در پاسخ به سوال درمان وسواس شستشو چیست؟ بسیار موفق بوده‌اند. درمان با روش‌های ترکیبی، یعنی استفاده از تکنیک‌های روان‌درمانی، در کنار دارو برای وسواس شستشو، توانسته است معجزه درمان وسواس شستشو در سال‌های اخیر باشد.

آگاهی از روش‌های مختلف معجزه درمان وسواس، برای افراد مبتلا بسیار کمک‌کننده می‌باشد. این درمان‌ها، به کاهش علائم وسواس شستشو کمک می‌کنند و به افراد این امکان را می‌دهند که با چالش‌های عاطفی و روانی خود به طور مؤثرتری مقابله کنند.

روش‌های درمان وسواس شستشو

برای درمان وسواس شدید شستشو، استفاده از روش‌های درمان شناختی رفتاری (CBT)، مواجهه و جلوگیری از پاسخ (ERP) و روش‌های مبتنی بر ذهن آگاهی مانند درمان پذیرش و تعهد (ACT)، مرسوم است. در این شیوه‌های درمانی، فرد وسواس‌های خود را متعادل‌تر درک می‌کند؛ و افکار نگران‌کننده‌ای که سبب بروز اعمال وسواسی می‌شود، شناسایی می‌کند.

در همه این روش‌ها، گام اول برای ترک وسواس شستشو، شناخت ریشه‌های افکار وسواسی است که موجب بروز اعمال اجباری می‌شود. در واقع، فرد با کمک درمانگر، به منشاء ترس‌های خود پی می‌برد. در ادامه، با بازنگری در دلایل این ترس‌ها، فرد یاد می‌گیرد تا نتایج منطقی‌تر برای افکار نگران‌کننده خود در نظر بگیرد. ^{Understanding OCD and Cleaning}

روش مواجهه و جلوگیری از پاسخ (ERP)

در این روش، با قرار دادن فرد در موقعیت‌هایی که باعث بروز وسواس می‌شود؛ تلاش می‌شود از انجام واکنش‌های وسواسی خودداری شود. به عبارتی، فرد همراه با درمانگر خود، به شناسایی محرک‌های درونی و بیرونی که باعث ایجاد استرس و تمایل به انجام رفتارهای وسواسی می‌شوند، می‌پردازد. سپس متوجه می‌شود، اگر این رفتارها را انجام ندهد، انتظار دارد چه اتفاقی بیافتد. در مرحله بعد، انتظارات شفاف‌شده‌ی خود را با افکار منطقی‌تر مقایسه می‌کند؛ و به نتیجه معقول‌تری برای ترک وسواس شستشو می‌رسد.

با این تمرین، به تدریج، اضطراب فرد در موقعیت‌های وسواسی کاهش می‌یابد و وسواس شدید شستشو درمان می‌شود. این کاهش اضطراب، عادت پذیری نام دارد. بدین ترتیب، کسانی که به‌دنبال راهی برای ترک وسواس شستشو هستند؛ با تمرین‌های مداوم ERP، فرد به تدریج احساس آزادی بیشتر و اعتماد به نفس بهتری در مدیریت رفتارهای وسواسی پیدا می‌کند. این روش، می‌تواند به سوال درمان وسواس شستشو چیست پاسخی امیدبخش بدهد.

روش درمان مبتنی بر ذهن آگاهی، درمان پذیرش و تعهد (ACT)

در این روش، به افراد یاد داده می‌شود که با تمرکز بر لحظه حال، از افکاری که موجب رفتارهای وسواسی می‌شوند، فاصله بگیرند. بسیاری از افراد در طول این فرآیند متوجه می‌شوند که آنچه احساس می‌کنند، تنها اضطراب و ترس لحظه‌ای است، نه پیش‌بینی‌های فاجعه‌باری که در ذهن دارند. روش ACT، برای افراد چارچوبی ایجاد می‌کند تا افکار و احساسات خود را در زمان حال بپذیرند و درگیر مبارزه با آنها نشوند. یعنی به جای تلاش برای از بین بردن افکار، آنها بپذیرند و با وجود این افکار، به سراغ اعمال وسواسی نروند. درنتیجه، افرادی که وسواس شدید شستشو دارند؛ می‌توانند به فعالیت‌های معناداری که واقعا اهمیت دارند مشغول شوند.

روش درمان شناختی رفتاری (CBT)

در این روش، در جلسات روان‌درمانی، فرد یاد می‌گیرد افکار استرس‌زا که سبب نگرانی و فشار روانی جهت انجام اعمال اجباری شستشو می‌شوند؛ شناسایی کند. سپس، فرد به کمک روان‌درمانگر، این افکار را به شکل سازنده و مثبتی بازسازی می‌کند. درواقع، روش CBT، ارتباطات مغزی در نواحی مربوط به کنترل افکار و تنظیم احساسات را تقویت می‌کند؛ و بدین صورت به فرد کمک می‌کند در مواجهه با وسواس شستشو، بر افکار مزاحم کنترل داشته باشد و به آرامش دست یابد. برای بسیاری از افراد، معجزه درمان وسواس شستشو، در همین بازسازی ذهنی و تقویت مغزی نهفته است.

برای کسانی که می‌پرسند وسواس شستشو دارم، چیکار کنم؟ ترکیبی از این روش‌ها و راهکارها، مسیر مناسبی برای کنترل و کاهش وسواس شدید شستشو ارائه می‌دهد. استفاده از روش‌های ذهن‌آگاهی، در کنار روش‌های مواجهه و جلوگیری از پاسخ و درمان‌های شناختی رفتاری، امکان فاصله‌گرفتن از افکار وسواسی را فراهم می‌کند و به سوال برای درمان وسواس شستشو چه کنیم، پاسخی امیدوارکننده می‌دهد.

داروی وسواس شستشو

انتخاب بهترین قرص برای وسواس شستشو، نیازمند ارزیابی دقیق پزشک و بررسی وضعیت خاص فرد است؛ زیرا هر دارو در افراد مختلف، اثرات متفاوتی دارد. اگر در حال حاضر، دارو برای وسواس شستشو مصرف می‌کنید؛ به یاد داشته باشید که قبل از تغییر دوز یا قطع مصرف آن، با پزشک مشورت کنید. قطع ناگهانی دارو، باعث بازگشت علائم یا تغییرات جدی در خلق‌وخو می‌شود.

قرص برای وسواس شستشو

گاهی پزشکان برای کاهش علائم وسواس شستشو، داروی ضدافسردگی تجویز می‌کنند. علاوه بر این، بعضی از داروهای رایج که به عنوان قرص وسواس شستشو تجویز می‌شوند؛ شامل آنافرانیل، فلووکسامین، پاکسیل، پروزاک و زولفت هستند. این داروها می‌توانند با کاهش اضطراب و افکار وسواسی، به بهبود قابل توجهی در وضعیت فرد منجر شوند.

داروی گیاهی وسواس شستشو

کاوا، یک داروی گیاهی است؛ که طبق تحقیقات، باعث کاهش اضطراب، تنش عصبی، بی‌قراری و حتی افسردگی خفیف می‌شود. این گیاه، در مناطق پلینزی، جزایر میکرونزی و هاوایی به عنوان یک آرام‌بخش طبیعی استفاده می‌شود. ماده فعال اصلی در کاوا، کاوالاکتون است. این ماده، تولید سروتونین و گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA) را در بدن تحریک کرد و اثر آرام‌بخش قابل توجهی ایجاد می‌کند. این ترکیبات، به کاهش استرس و ایجاد احساس آرامش کمک می‌کنند. ^{Herbal Remedies for OCD and Anxiety Disorders}

برای افرادی که به دنبال دارو برای وسواس شستشو و تسکین اضطراب هستند، توصیه می‌شود از عصاره کاوا به‌‌عنوان مکمل استفاده کنند. البته مصرف مکمل باید کاملا زیر نظر پزشک باشد و از 250 میلی‌گرم در روز بیشتر نشود. همچنین، مصرف کاوا در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.

درمان وسواس شستشو در خانه

هر نوع وسواس فکری، از اضطراب تغذیه می‌کند. وسواس شستشو نیز، تلاشی ناخودآگاه برای کاهش استرس است؛ یعنی فرد با عمل شستشو، به نوعی آرامش می‌یابد. در درمان وسواس شستشو در خانه، فرد می‌آموزد راه‌های آسان‌تری هم برای آرامش یافتن وجود دارد. بنابراین، گام اول برای درمان وسواس شدید شستشو، برقراری آرامش با فعالیت‌های دیگر است. بسیاری از درمانگران معتقدند، نیازی نیست در ابتدا، کاملا از شدت تمیزکاری کم کنید! فقط یاد بگیرید که ابتدا آرامش پیدا کنید. به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهید و قبل از شروع تمیزکاری با چند نفس عمیق، بدن خود را آرام کنید.

پس از مدتی، احساس می‌کنید مجبور نیستید با شدت زیادی تمیزکاری کنید. شاید همچنان به شستشوی زیاد پایبند باشید، اما شدت و نیاز مفرط به آن تا حدی کاهش می‌یابد؛ که گام مهمی در ترک وسواس شستشو به حساب می‌آید. مانند ترک اعتیاد، مرحله به مرحله عمل کنید. حالا در گام دوم، الگوی وسواسی تمیزکاری را بشکنید. مثلا می‌توانید بیست دقیقه دیرتر از زمان همیشگی شروع به تمیز کردن کنید. در ادامه ترتیب تمیزکاری را تغییر دهید. یعنی به جای شروع از سرویس بهداشتی، از اتاق خواب شروع کنید! اما با شدت کمتر. حتی زمان انجام کارها تغییر دهید.

تغییر الگوهای رفتاری در وسواس فکری شستشو

اگر تمیز کردن چیزی را فراموش کردید، عمدا آن را به روز بعد موکول کنید؛ تجربه شکست قوانین وسواسی می‌تواند لذت‌بخش باشد. به این ترتیب، به تدریج الگوی قدیمی را با تغییرات کوچکی نرم‌تر و منعطف‌تر کردید. درست مانند باز کردن یک گره سفت که کم‌کم شل می‌شود. به تدریج، تسلط این افکار وسواسی از زندگیتان برطرف می‌شود. یادتان باشد، غلبه بر تمیزکاری وسواسی یک شبه اتفاق نمی‌افتد.

در گام سوم، با خودتان روراست باشید. آیا از آلودگی می‌ترسید؟ گاهی وسواس شدید شستشو به عنوان تلاشی برای کاهش ترس از آلودگی انجام می‌شود. مثلا احساس می‌کنید هر چقدر هم جاروبرقی بکشید، همیشه کثیفی وجود دارد؛ حتی اگر کثیفی قابل دیدن نباشد. در این حالت، شاید صحبت با یک درمانگر بتواند شما را از ترس‌هایتان جدا کند. در گام چهارم، بر آنچه که واقعا شما را می‌ترساند تمرکز کنید. اگر اضطراب گرفتید، به این معنی است که اضطراب عامل اصلی تمیزکاری وسواسی شماست. هنگامی که با فکر نکردن به تمیزکاری، توانستید بر اضطرابتان غلبه کرده و سراغ اعمال وسواسی شستشو نروید، مسیر زیادی را از بهبودی طی کرده‌اید.

در پایان، درمان وسواس شستشو به عنوان یک فرآیند چند بعدی، نیازمند شناخت دقیق ریشه‌ها و علل این اختلال است. با استفاده از روش‌های علمی و مشاوره‌های تخصصی، می‌توان به درمان وسواس فکری شستشو دست یافت. برای دستیابی به درمان قطعی وسواس شستشو، ایجاد یک برنامه درمانی جامع و شخصی‌سازی شده، شامل روان‌درمانی، داروها و تکنیک‌های مدیتیشن و آرامش، می‌تواند به طور قابل توجهی به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.