آیا داروهای ضد افسردگی با اثر سریع، برای درمان کامل افسردگی استفاده می‌شوند؟
تصور اینکه یک قرص بتواند در عرض چند ساعت، افسردگی را ریشه‌کن کند؛ وسوسه‌انگیز است! اما حقیقت کمی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. داروهای ضد افسردگی با اثر سریع، بیشتر برای تسکین علائم حاد و ناگهانی طراحی شده‌اند؛ نه درمان ریشه‌ای افسردگی مزمن یا افسردگی مقاوم به درمان. به تجربه خودم، بیماری داشتم که پس از یک بحران عاطفی شدید، با مصرف دارویی سریع‌الاثر در عرض چند روز احساس بهتری پیدا کرد؛ اما برای پایداری این بهبود، نیاز به روان درمانی و داروهای بلند مدت داشتیم.
طبق پژوهشی از دکتر جیمز موریسون در دانشگاه کالیفرنیا در سال 2021، این داروها معمولاً به عنوان یک پلِ درمانی عمل می‌کنند تا بیمار را به مرحله‌ای برساند که درمان‌های جامع‌تر، اثر کنند. پس اگرچه این داروها در لحظات بحرانی معجزه می‌کنند؛ اما درمان کامل افسردگی، به چیزی فراتر از سرعت نیاز دارد. Fast-Acting Antidepressants: Compare Options & Effectiveness
داروهایی که اثر ضد افسردگی فوری دارند
پژوهش‌ها در سال‌های اخیر، چندین داروی ضد افسردگی فوری را معرفی کرده‌اند که هر کدام زمان شروع اثر متفاوتی دارند. این داروها، هرچند قدرتمند هستند؛ اما همیشه به نظارت دقیق پزشک نیاز دارند تا عوارض احتمالی مثل سرگیجه یا خواب آلودگی مدیریت شود. در ادامه، به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:
کِتامین (Ketamine)
این دارو که ابتدا به عنوان یک داروی بیهوش کننده شناخته می‌شد؛ حالا در دوزهای پایین، برای افسردگی مقاوم به درمان استفاده می‌شود و اثر آن، شگفت انگیز است. طبق مطالعات انجام شده، کتامین می‌تواند ظرف 2 تا 4 ساعت، علائم افسردگی را کاهش دهد! من بیمارانی داشتم که پس از تزریق، برای اولین بار در ماه‌ها لبخند زدند؛ اما اثرش معمولاً چند روز تا یک هفته دوام داشته و نیاز به تکرار دارد.
اسکتامین (Esketamine)
نسخه مشتق شده از کتامین است که به صورت اسپری بینی، تجویز می‌شود. شروع اثر آن کمی کندتر از کتامین است و معمولاً در 24 ساعت اول احساس می‌شود. دکتر هلن مایبرگ از بیمارستان Mount Sinai نیویورک می‌گوید: «اسکتامین، امیدی برای بیمارانی است که سال‌ها با درمان‌های سنتی نتیجه نگرفته‌اند». این دارو در سال 2019 توسط FDA تأیید شد و تحولی در درمان اورژانسی روان پزشکی ایجاد کرد.
برکسانولون (Brexanolone)
این دارو بیشتر برای افسردگی پس از زایمان کاربرد دارد؛ و به صورت تزریق وریدی داده می‌شود. اثر آن ظرف 48 تا 72 ساعت نمایان می‌شود. مطالعه‌ای در سال 2020 توسط سامانتا ملتزر برودی، نشان داد که 70% زنان پس از دریافت برکسانولون، بهبود قابل توجهی در علائم افسردگی گزارش کردند. تجربه من با مادران جوانی که این دارو را دریافت کردند، تأیید می‌کند که سرعت اثرش زندگی‌شان را تغییر داد. Fast-Acting Antidepressants: Types, Time Frames, and More
آیا مصرف داروهای فوری ضد افسردگی بدون نسخه پزشک ممکن است؟
شاید فکر کنید وقتی بحرانی پیش می‌آید، سریع به سراغ جدیدترین داروی ضد افسردگی با اثر فوری بروید و خودتان اقدام کنید؛ اما این ایده خطرناک است! داروهای سریع الاثر ضد افسردگی، مثل کتامین یا اسکتامین، به دلیل اثرگذاری قوی و عوارض احتمالی، فقط با نسخه و تحت نظر متخصص، قابل استفاده‌اند. طبق آمار انجمن روان پزشکی آمریکا (APA) در سال 2023، بیش از 85% موارد سوءمصرف این داروها، بدون نظارت پزشکی منجر به عوارض جدی مثل توهم یا وابستگی شده است. How to Get Depression Medication: What You Need to Know | Talkiatry
من سال‌ها پیش بیماری را دیدم که سعی کرده بود با داروی مشابه خود درمانی کند؛ نتیجه؟ یک هفته بستری در بیمارستان! پس لطفاً، حتی در بدترین روزها، این تصمیم را به متخصص بسپارید.
چه زمانی به جای داروی فوری باید به اورژانس روانپزشکی مراجعه کرد؟
همه موقعیت‌های افسردگی با قرص حل نمی‌شوند؛ گاهی خطر آنقدر جدی است که نیاز به مداخله فوری وجود دارد. اگر افکار خودکشی مثل سایه‌ای مدام دنبالتان باشد یا توهم و اختلال عملکرد شدید مثل ناتوانی در غذا خوردن یا خوابیدن، زندگی‌تان را مختل کند؛ مراجعه به اورژانس روانپزشکی، ضروری است. در این مواقع، حتی پرمصرف ترین داروی ضد افسردگی هم کافی نیست؛ و باید خیلی سریع اقدام کنید.
در واقع، تفاوت اینجا در سرعت و شدت است. داروهای فوری علائم را موقتاً کاهش می‌دهند؛ اما بستری شدن، می‌تواند جانتان را نجات دهد. مثلاً، بیماری داشتم که با افکار خودکشی شدید به من مراجعه کرد. داروی سریع الاثر در کاهش علائم حاد افسردگی، کمک کرد؛ اما بستری شدن در بخش روانپزشکی بود که او را به زندگی بازگرداند. Mental Health Emergencies: When to Go to the ER | AdventHealth
وقتی افسردگی مثل مه غلیظی ذهنتان را پر می‌کند؛ داروی ضد افسردگی فوری می‌تواند روزنه‌ای به نور باشد. این داروهای ضد افسردگی با اثر سریع، امیدی برای لحظات بحرانی‌اند؛ و گاهی پل نجاتی برای ادامه مسیر درمان می‌شوند. اما فراموش نکنید که داروهای سریع الاثر ضد افسردگی، فقط بخشی از پازل درمانند؛ و درمان کامل، نیاز به زمان، همراهی متخصص و گاهی شجاعت درخواست کمک دارد. اگر در این جاده پر پیچ و خم درگیر شده‌اید؛ بدانید که تنها نیستید. با درخواست کمک و شروع درمان به موقع، می‌توانید به زندگی عادی بازگردید.
