اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی، که به عنوان بیماری شیدایی- افسردگی نیز شناخته می شود، یک وضعیت سلامت روان است که با تغییرات شدید در خلق و خو، انرژی و سطوح فعالیت مشخص می شود. اختلال دوقطبی یک اختلال روانی است که فرد مبتلا به این اختلال، دائما در حال تجربه هیجاناتی شدید است که معمولاً در دوره‌های مشخصی از روز تا هفته‌ها ادامه دارد که به آن دوره‌های خلقی می‌گویند.
این تجربیات هیجانی هیچ کاربرد مفیدی ندارند و متاسفانه معمولا فرد را در زندگی روزمره دچار مشکل می‌کنند. در موارد بسیاری فرد خود نمی‌داند که از چه مشکلی رنج می‌برد؛ اما اطرافیان او بیشتر از خود او به این موضوع واقف‌اند.
اختلال دوقطبی دقیقا چیست

به طور کلی اختلال دوقطبی را با ویژگی‌های بارز نوسانات خلقی می‌شناسیم. البته باید بدانید که افراد عادی هم نوسانات خلقی را تجربه می‌کنند. با این حال، این تغییرات خلقی معمولاً چند ساعت تا چند روز به طول می‌انجامد. همچنین، این تغییرات معمولاً با درجه شدید تغییر رفتار یا دشواری در روال‌های روزمره و تعاملات اجتماعی اثر عجیبی از خود به جای نمیگذارند. این ویژگی مهم‌ترین افتراق آن از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی است.
اختلال دوقطبی شامل دو حالت شیدایی و افسردگی است که می‌تواند با فواصل بسیار کمی اتفاق بیافتد. این اپیزودهای خلقی به عنوان شیدایی / هیپومانیک (خلق غیرعادی شاد یا تحریک‌پذیر) یا افسردگی (خلق غمگین) طبقه‌بندی می‌شوند.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی معمولاً دوره‌هایی از خلق و خوی خنثی نیز دارند. اما بروز اپیزودها با فواصل زمانی پایین و شدت زیاد است. اختلال دوقطبی می‌تواند روابط فرد با عزیزان وی را نیز مختل کند و باعث ایجاد مشکل در روابط اجتماعی و شغل یا رفتن به مدرسه شود.
البته باید بدانید که در صورت درمان، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند زندگی کامل و پرباری داشته باشند.
تشخیص اختلال دوقطبی

تشخیص اختلال دوقطبی به دلیل ماهیت نوسانی آن و همپوشانی با سایر شرایط سلامت روان؛ مانند افسردگی یا اختلالات اضطرابی می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد. یک ارزیابی جامع معمولاً شامل ارزیابی کامل سابقه پزشکی، سابقه خانوادگی، علائم فعلی و هر نوع درمان روانپزشکی قبلی است. متخصصان سلامت روان ممکن است از مصاحبه‌های بالینی استاندارد و مقیاس‌های رتبه‌بندی برای کمک به فرآیند تشخیصی استفاده کنند.
تجربه و علت و علائم اختلال دوقطبی می‌تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد و ممکن است در طول زمان تغییر کند. در طول دوره‌های شیدایی، افراد ممکن است سطوح انرژی بالا، کاهش نیاز به خواب، افکار مسابقه ای، تکانشگری، بزرگواری و تحریک پذیری را تجربه کنند.
اختلال دوقطبی یک اختلال طیفی است که شامل سه تشخیص مختلف است:
اختلال دوقطبی نوع 1
اختلال دوقطبی طیف اول زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد یک دوره شیدایی را تجربه کند.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I در طول یک دوره شیدایی، با افزایش شدید انرژی روبه‌رو هستند و
ممکن است احساس کنند که در بهترین موقعیت‌ها قرار دارند
یا به‌طور ناراحت‌کننده‌ای با خلق و خوی تحریک‌پذیر درگیر اند.
برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I ؛ دوره‌های افسردگی یا هیپومانیک را تجربه می‌کنند و اغلب افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I دوره‌هایی از خلق و خوی خنثی دارند.
علائم اختلال دوقطبی نوع 1
اپیزودهای شیدایی
دوره شیدایی دوره‌ای حداقل یک هفته‌ای است که در آن فرد در اکثر روزها بسیار پرخاشگر یا تحریک‌پذیر است. انرژی بیشتری نسبت به معمول دارد و حداقل سه مورد از تغییرات زیر را در رفتار خود تجربه می‌کند:
کاهش نیاز به خواب (به عنوان مثال، احساس انرژی با وجود خواب بسیار کمتر از حد معمول).
افزایش یا تندتر گفتار
افکار مسابقه‌ای غیرقابل کنترل یا تغییر سریع ایده‌ها یا موضوعات هنگام صحبت کردن
حواس پرتی
افزایش فعالیت (به عنوان مثال، بی‌قراری، کار بر روی چندین پروژه به طور همزمان)
افزایش رفتار مخاطره آمیز (مانند رانندگی با بی‌احتیاطی، ولگردی و خرج کردن بی‌دلیل و بسیار)
این رفتارها باید نشان دهنده تغییری، نسبت به رفتار معمول فرد باشد و برای دوستان و خانواده ملموس باشند.
علائم باید آنقدر شدید باشند که باعث ایجاد اختلال در کار، روابط خانواده‌گی و یا فعالیت‌ها و مسئولیت‌های اجتماعی شوند.
برخی از افرادی که دوره‌های شیدایی را تجربه می‌کنند؛ تفکر آشفته، باورهای نادرست، و یا توهماتی را نیز تجربه می‌کنند که به عنوان ویژگی‌های روان‌پریشی شناخته می‌شوند. اپیزودهای شیدایی معمولا یک هفته‌ای است.
این رفتارها باید نشان دهنده تغییری نسبت به رفتار معمول فرد باشد که برای دوستان و خانواده واضح است. علائم باید آنقدر شدید باشد که باعث اختلال در کار، خانواده یا فعالیت‌ها و مسئولیت‌های اجتماعی شود.
برخی از افرادی که دوره‌های شیدایی را تجربه می‌کنند، تفکر آشفته، باورهای نادرست، و/یا توهماتی را نیز تجربه می‌کنند که به عنوان ویژگی‌های روان‌پریشی شناخته می‌شوند.

اپیزود هیپومانیک
دوره هیپومانیک با علائم شیدایی کمتر شدید مشخص می‌شود که باید تنها چهار روز متوالی طول بکشد. علائم هیپومانیک برخلاف علائم شیدایی؛ منجر به مشکلات عمده‌ای در عملکرد روزانه نمی‌شود. در بیشتر مواقع حالت رفتار عادی اما پرانرژی را دارند.
علائم دوره شیدایی معمولاً نیاز به دریافت مراقبت‌های بیمارستانی از فرد، برای ایمن ماندن او از خود دارند.
اپیزود افسردگی اساسی در اختلال دوقطبی
دوره افسردگی اساسی یک دوره حداقل دو هفته‌ای است که در آن فرد حداقل پنج مورد از علائم زیر را دارد (و حداقل یکی از دو علامت اول):
غمگینی یا ناامیدی شدید
از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که فرد زمانی از آن لذت می‌برد
احساس بی‌ارزشی یا گناه
خستگی
افزایش یا کاهش خواب
افزایش یا کاهش اشتها
بی قراری (مثلاً قدم زدن) یا کندی گفتار یا حرکت
مشکل در تمرکز
افکار مکرر مرگ یا خودکشی
درمان دوقطبی طیف اول
علائم معمولا حتی در ابتدای درمان هم بهبود می‌یابند. روان درمانی و دارو درمانی مهم‌ترین روش‌های اتخاذ درمان اختلال دوقطبی است. درمان این اختلال نیازمند پایبندی دايمی به درمان است.
دوقطبی نوع 2
اختلال دوقطبی طیف دوم شامل یک دوره افسرده اساسی و دوره هیپومانیک است. افراد مبتلا به این طیف در میان تجربه اپیزودها به عملکرد عادی خود بازمی‌گردند.
در این نوع دوقطبی معمولا افراد در دوران تجربه اپیزود افسردگی به دنبال درمان می‌روند. زیرا آن‌ها از دوره‌های هیپومانیک خود لذت می‌برند و گاهی عملکرد خود را نیز افزایش می‌دهند.
این طیف معمولا با مشکلات دیگری از جمله اضطراب و مصرف مواد نیز همراه است. با استفاده از مواد مخدر معمولا علائم افسردگی یا هیپومانیا تشدید خواهند شد.
اختلال دوقطبی سیکلوتیمیک
این بیماری شکل خفیف‌تری از دوقطبی است که تعدد اپیزودهای افسردگی، هیپومانیک و شیدایی معمولا در آن بالا و شدت آن‌ها پایین‌تر از دو نوع دیگر است. تفاوت عمده در این اختلال این است که در سیکلوتیمیا نوسانات عاطفی شدیدتری نسبت به دوقطبی طیف اول و دوم مشاهده می‌شود.
علائم اختلال دوقطبی سیکلوتیمیک
به مدت حداقل دو سال دوره های افسردگی و هیپومانیک
علائم و معیارهای این دوره‌ها با اختلال دوقطبی در نوع اول و دوم مطابقت ندارند.
علائم هرگز بیش از دو ماه، متوقف نمی‌شوند.
درمان اختلال دوقطبی

افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دوره‌هایی از اوج هیجانی شدید (شیدایی یا هیپومانیا) و پایین‌ترین حالت (افسردگی) را تجربه می‌کنند که می‌تواند به طور قابل‌توجهی بر عملکرد روزانه و کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد. این اختلال تقریباً 2.8٪ از جمعیت بزرگسال در آمریکا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند تأثیر عمیقی بر روابط، کار و رفاه کلی فرد داشته باشد.
پس از تشخیص اختلال دوقطبی، درمان معمولاً شامل ترکیبی از دارودرمانی برای مدیریت علائم و روان درمانی است.
دارودرمانی
از آن‌جا که ابتلا به این بیماری نمودهای زیستی دارد حتما باید از دارودرمانی برای مدیریت و توقف علائم استفاده کرد.
تثبیت‌کننده‌های خلقی مانند لیتیوم یا داروهای ضد تشنج معمولاً برای کمک به تنظیم نوسانات خلقی و جلوگیری از بازگشت به دوره حاد شیدایی یا افسردگی تجویز می‌شوند. داروهای ضد روان پریشی نیز ممکن است برای مدیریت علائم شدید شیدایی یا ویژگی های روان پریشی استفاده شوند.
روان درمانی
علاوه بر مدیریت دارو، روان درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا بیماری خود را بهتر درک کنند، مهارت‌های مقابله‌ای را برای مدیریت عوامل استرس زا و نوسانات خلقی توسعه دهند.
در سال‌های اخیر برای اختلال دوقطبی از درمان‌های مکملی مانند مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی یا درمان شناختی-رفتاری (CBT) استفاده فراوانی شده است. هدف این رویکردها افزایش خودآگاهی و مهارت‌های تنظیم هیجانی و در عین حال ارتقای رفاه کلی است.
نوروتراپی دوقطبی
در درمان بیماری دو قطبی برخی متدهای نوروتراپی بسیار موثر هستند که بستگی به شدت بیماری و شرایط بیمار دارد یکی از بهترین روش های درمانی دو قطبی در بین روش های نوروتراپی دستگاه rTMS است این دستگاه هیچگونه عوارضی مانند فراموشی در دستگاه ECT و یا سوختگی های احتمالی در tDCS را با خود به همراه ندارد و نیاز به دریافت بیهوشی و بستری هم نیست

علل ابتلا به اختلال دوقطبی
علت دقیق ابتلا به اختلال دوقطبی به طور کامل شناخته نشده است. اعتقاد بر این است که این بیماری یک تعامل پیچیده از عوامل ژنتیکی، محیطی و عصبی باشد. تحقیقات نشان داده:
افراد با سابقه خانوادگی یا اقوامی بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال قرار دارند.
علاوه بر این، برخی رویدادهای زندگی یا تجربیات آسیب زا ممکن است باعث شروع علائم دوقطبی در افراد مستعد شود.

برای تشخیص دوقطبی حتما باید از یک متخصص کمک بگیرید. این اختلال یک مشکل بسیار ناراحت کننده است که می‌تواند شخص مبتلا را بسیار آزار دهد؛ اما تشخیص آن کار بسیار سختی است که لازم است حتما از یک متخصص کمک گرفته شود.
زندگی با اختلال دوقطبی می‌تواند چالش‌های مهمی را برای افراد مبتلا و همچنین عزیزانشان ایجاد کند. ماهیت غیر قابل پیش بینی آن میتواند تمام ابعاد زندگی فرد را تحت الشعاع قرار دهد. بنابراین لازک است حتما نسبت به درمان آن اقدام کرد. در صورتی که درمان اختلال دوقطبی پیگیری نشود می‌تواند مشکلات فراوانی برای فرد به وجود آورد و به مرور علائم حادتر شوند.

https://www.psychiatry.org/patients-families/bipolar-disorders/what-are-bipolar-disorders