اختلالات اضطرابی

اختلالات اضطرابی چیست و چه تاثیری بر سلامتی دارد؟
تجربه اضطراب به صورت هر چند وقت یک بار؛ بخشی طبیعی از زندگی هر فردی است. تقریبا همه مردم نگران چیزهایی مانند سلامتی، پول یا مشکلات خانوادگی هستند. اما اختلالات اضطرابی فراتر از نگرانی یا ترس‌های موقتی، با موضوعات مهم است. برای افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، اضطراب از بین نمی‌رود و می‌تواند با گذشت زمان بدتر شود. علائم این اختلالات می‌توانند در فعالیت‌های روزانه مانند عملکرد شغلی، تکالیف مدرسه و روابط میان فردی و… تداخل ایجاد کنند.
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد، از جمله اختلال اضطراب فراگیر، اختلال هراس و… که به آن‌ها می‌پردازیم.

اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطرابی گروهی از اختلالات سلامت روان هستند که با نگرانی، ترس و تحریک پذیری بیش از حد و مداوم ظاهر می‌شوند. این اختلالات می‌توانند به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارند و باعث ناراحتی و اختلال در زمینه‌های مختلفی در زندگی روزمره شوند.
اختلالات اضطرابی یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامت روان هستند که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند.
معمولا اضطراب در شرایط زیستی و روانی فرد تغییراتی ایجاد می‌کند. این تغییرات ممکن است به سادگی برای فرد قابل تشخیص و یا غیر قابل تشخیص باشند. در برخی از این اختلالات اضطرابی، فرد دچار آشفتگی شدید می‌شود که توانایی او را حتی در انجام امور روزمره نیز از بین می‌برد.
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد که هر کدام علائم و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. برخی از رایج‌ترین انواع آن عبارت‌اند از اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، اختلال هراس، اختلال اضطراب اجتماعی (SAD)، فوبیاهای خاص و … که در ادامه به آن‌ها بیشتر پرداخته خواهد شد.

انواع اختلالات اضطراب
اختلالات اضطرابی به عنوان گروهی از بیماری‌های روان‌پزشکی تعريف مي‌شوند که امروزه شیوع فراوانی پیدا کرده‌اند؛ این اختلالات معمولا با هیجاناتی مانند نگراني يا ترس و خفقان، عصبي بودن و بیقراری و… همراه می‌شوند.
اختلالات اضطراب را بر اساس DSM-5 می‌توان به شرح زیر طبقه‌بندی کرد:
اختلال اضطراب فراگیر GAD
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) با نگرانی و اضطراب بیش از حد؛ در مورد طیف گسترده ای از رویدادها یا فعالیت های روزمره مشخص می‌شود. آن‌ها به طور مداوم در حال تجربه ترس و اضطراب هستند و در زندگی خود دچار مشکل می‌شوند.
این تجربیات مانند نگرانی‌های گهگاه در مورد اتفاقات یا تجربه رویدادهای استرس‌زا در زندگی نیست. افرادی که به اختلال اضطراب فراگیر دچار می‌شوند؛ معمولا در طول ماه‌ها یا سال‌ها اضطراب را تجربه می‌کنند. این اختلال علائم زیر را به همراه دارد:
علائم فیزیکی در قالب بی‌قراری
تنش عضلانی
احساس خستگی بدون دلیلی خاص
سردرد
تحریک پذیری
اختلال تمرکز و توجه
و اختلالات روانی مانند اختلال در کنترل و متوقف کردن احساس نگرانی
مشکلات خواب خصوصا به خواب رفتن و تکمیل کردن زمان خواب به صورت یکپارچه
اختلال هراس یا پنیک
افراد مبتلا به اختلال پانیک، دچار حملات پانیک مکرر و غیرمنتظره می‌شوند. حملات پانیک دوره‌های ناگهانی ترس شدید، ناراحتی یا احساس از دست دادن کنترل را دارند و معمولا از این حالت روانی خود شرمنده‌اند. در بیشتر مواقع آن‌ها به دلیل این که نمی‌توانند حمله بعدی را پیشبینی کنند از دیگران فاصله می‌گیرند تا رفتار خجالت آوری انجام ندهند.
علائمی که فرد در پنیک تجربه می‌کند:
افزایش ضربان قلب یا ابتلا به تپش قلب
تعریق
لرزش و گزگز در اندام‌ها به خصوص در دست‌ها
درد در قفسه سینه
احساس عذاب غریب الوقوع
احساس خارج شدن از کنترل
افراد مبتلا به اختلال هراس اغلب نگران زمان وقوع حمله بعدی هستند. آن‌ها دائما در حال دوری از مکان‌ها، موقعیت‌ها یا رفتارهایی هستند که به هر شکلی به حمله قبلی مرتبط باشد. دلیل آن پیشگیری از رخ دادن حمله است. حملات پانیک می‌تواند، چندین بار در روز یا به ندرت در سال رخ دهد.
دچار بودن به این اضطراب دائمی بسیار سخت است و معمولا این بیماران خود از وضعیتشان شاکی هستند. با این حال تجربه حمله پنیک به معنای ابتلای حتمی به این اختلال نیست.

اختلال اضطراب اجتماعی SAD
در اختلال اضطراب اجتماعی بیمار ممکن است؛ برای جلوگیری از تحقیر از سوی دیگران و تجربه احساس شرم به کلی خود را از موقعیت‌های اجتماعی دور نگهدارد.
بیمار دچار به اختلال اضطراب اجتماعی؛ درگیر ترس شدید و مداومی از قضاوت شدن توسط دیگران، است. در برخی افراد، این ترس ممکن است مانع رفتن به سر کار؛ حضور در مدرسه یا انجام کارهای روزمره شود.
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است هر کدام از موارد زیر را تجربه کنند:
سرخ شدن
عرق کردن
لرزش
افزایش ضربان قلب یا تپش قلب
دل درد یا دردهای فیزیکی
سفت شدن و انقباض عضلانی (اسپاسم)
صحبت کردن با صدای بیش از حد نرم
مشکل در برقراری تماس چشمی یا قرار گرفتن در کنار افرادی که آن‌ها را نمی‌شناسند

اختلالات اضطرابی مرتبط با فوبیا
فوبیا ترس شدید یا بیزاری از اشیاء یا موقعیت‌های خاص است. اگر چه ممکن است در برخی شرایط این اضطراب واقع بینانه به نظر برسد؛ اما ترسی که افراد مبتلا به فوبیا تجربه می‌کنند با خطر واقعی ناشی از موقعیت یا آن شیٔ، تناسبی ندارد.
افراد مبتلا به اختلال فوبیا ممکن است نشانه‌های زیر را تجربه کنند:
نگرانی بیش از حد و غیرمنطقی از مواجهه با چیزی که ممکن است برای آن‌ها ترسناک باشد.
بلافاصه بعد از مواجهه با آن دچار اضطراب شدید می‌شوند.
نام آن پیداست، افرادی که فوبیای خاص دارند، ترس شدیدی نسبت به انواع خاصی از اشیا یا موقعیت ها دارند یا در مورد آنها احساس اضطراب شدید می کنند. برخی از نمونه‌های فوبیای خاص عبارتند از ترس از:
فوبی خاص: افرادی که به این نوع فوبیا دچار هستند؛ ترس شدیدی نسبت به اشیا و یا موقعیت‌های خاص دارند. آن‌ها در مقابل این موقعیت‌ها احساس اضطراب شدیدی دارند و برخی از این نمونه‌ها عبارت هستند از: ترس از ارتفاع یا پرواز کردن، حیوانی خاص مانند عنکبوت، سگ یا مار، ترس از ادوات پزشکی یا خون و… .

اختلال اضطراب جدایی
اضطراب جدایی در موارد بسیاری در کودکان دیده می‌شود با این حال از اختلالاتی است که ممکن است بزرگسالان نیز به آن مبتلا شوند. این افراد ممکن است در هنگام دور شدن از کسانی که به آن‌ها وابستگی دارند؛ دچار اضطراب شوند.
این افراد معمولا از این موضوع هراس دارند که در زمانی که در کنار عزیزانشان نیستند آن‌ها دچار مشکلی جدی شوند. در افراد مبتلا به اضطراب جدایی؛ این ترس موجب اجتناب از تنها شدن و جدا شدن از عزیزانشان می‌شود. آن‌ها ممکن است خواب‌های بدی، درباره جدا شدن از افرادی که به آن‌ها وابستگی دارند ببینند.
در مواقعی که بنا به دلیلی جدایی از این افراد مهم اتفاق می‌افتد، مبتلایان به اضطراب جدایی احساس ناراحتی شدید و غیر قابل کنترلی دارند.

درمان اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطرابی معمولا با روان درمانی و دارودرمانی و نوروتراپی و یا به صورت ترکیبی درمان می‌شوند. هر کدام از این روش‌ها می‌تواند تاثیر مهمی بر روی این اختلالات بگذارد. با این حال بهتر است برای انتخاب یک روش موثر از درمانگرانن متخصص مشاوره گرفته شود.
روان درمانی
روان درمانی می‌تواند کمک بسیاری به بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی کند. منتها برای این‌ که این درمان بتواند مداخله به موقع و نتیجه مدار داشته باشد باید توسط متخصص بر اساس نیاز بیمار برنامه ریزی شود.
رویکردهای مختلفی در روان درمانی وجود دارند که با روش خاص خود به درمان اختلالات اضطرابی می‌پردازند؛ مانند روانکاوی، ACT و… . درمان‌های شناختی رفتاری CBT نمونه‌ای از این رویکردها است که با روش‌های درمانی مانند مواجهه درمانی به درمان اختلالات اضطرابی می‌پردازد.
دارودرمانی
انواع مختلفی از داروهای ضداضطرابی وجود دارند که می‌توانند علائم را در بیماران بهبود ببخشند. با این حال این داروها به تنهایی نمی‌توانند درمان کامل و قطعی را رقم بزنند. مهم‌ترین داروهایی که برای بیماران اضطرابی تجویز می‌شود؛ بنزودیازپین‌ها و بتابلوکرها و SSRIs هستند. این داروها می‌توانند به تنظیم خلق و خو از طریق مغز کمک کنند و معمولا عوارض جانبی قابل کنترلی دارند. اما بهتر از درمان‌های دیگری نیز استفاده شود.
اصلاح سبک زندگی مانند ورزش منظم، عادات غذایی سالم، بهداشت خواب، تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن ذهن آگاهی یا یوگا نیز می‌تواند به کاهش علائم اضطراب کمک کند.
نوروتراپی
در سال‌های اخیر؛ نوروتراپی به عنوان یک درمان مهم و جایگزین برای سایر درمان‌ها به کار گرفته می‌شود که می‌تواند بسیار امیدوار کننده باشد. پرکاربردترین روش‌های درمانی نوروتراپی برای کنترل اضطراب نوروفیدبک و بایوفیدبک EEG هستند.
این درمان‌ها غیرتهاجمی هستند و آموزش و یادگیری برای مغز استفاده می‌کنند. آن‌ها با استفاده از امواج مغز را تمرین می‌دهند تا بتواند به خودتنظیمی رسیده و عملکرد موثرتری در برابر علائم اضطراب از خود نشان دهد.
نوروتراپی می‌تواند به عنوان یک روش غیر دارویی؛ گزینه‌ای مناسب برای افرادی باشد که به دنبال راه حل‌های جایگزین برای درمان اختلالات اضطرابی هستند. این روش ممکن است به عنوان یک راهکار مؤثر و بدون عوارض جانبی برای کاهش علائم اختلالات اضطرابی مورد استفاده قرار گیرد.
بسیاری از بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی از سوی سایرین تشویق می‌‌شوند که به روش‌های خودیاری برای درمان اضطراب خود روی بیاورند. به یاد داشته باشید که روش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا، استفاده از تکنیک‌های مختلف می‌تواند به شما بسیار کمک کند. تا حدودی میتوان سطح اضطراب خود را با این روش‌ها پایین آورد اما به هیچ عنوان یک درمان محسوب نمی‌شود.
عوامل موثر در ابتلا به اختلالات اضطرابی
محققان دریافته‌اند که عوامل ژنتیکی و محیطی در خطر ابتلا به اختلال اضطراب نقش دارند. عوامل خطر، میتواند برای هر نوع اختلال اضطرابی متفاوت باشد. با این حال، برخی از عوامل خطر عمومی عبارتند از:
کمرویی یا احساس ناراحتی یا عصبی بودن در دوران کودکی برای قرارگرفتن در موقعیت‌های جدید
قرار گرفتن در معرض استرس حاصل از هیجانات منفی در زندگی یا رویدادهای محیطی
سابقه اضطراب یا سایر اختلالات روانی در بستگان بیولوژیکی
علائم اضطراب می‌توانند توسط موارد زیر تشدید شود:
شرایط سلامت جسمانی مانند مشکلات تیروئید یا آریتمی قلبی
مصرف کافئین، سیگار، مواد مخدر یا داروها
اگر فکر می‌کنید ممکن است خودتان یا اطرافیانتان با این اختلالات اضطرابی درگیر باشند؛ از یک متخصص برای تشخیص علائم و یافتن درمان مناسب کمک بگیرید.
اختلالات اضطرابی می‌توانند به سادگی برای همه ما اتفاق بیافتند. در اصل همه ما مقداری استرس و اضطراب را در طول روز تجربه می‌کنیم. با این حال، زمانی که اضطراب تبدیل به یک رخداد همیشگی در ما شود؛ میتواند عادات مخربی را در ما ایجاد کند. در واقع ماندگار شدن اضطراب می‌تواند زمینه مناسبی را برای مبتلا شدن به بسیاری از اختلالات دیگر روانی فراهم کند. بنابراین جلوگیری از پیشروی اضطراب می‌تواند بهترین انتخاب برای پیشگیری از به خطر افتادن سلامت روان ما باشد.

https://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxiety-disorders
https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/generalised-anxiety-disorder/treatment/