در مطالعه تفاوتهای تأثیر درمان تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) بر زنان و مردان، ممکن است این سوال مطرح شود که کدام نوع TMS برای هر جنسیت یکسان و موثرتری دارد. در حالی که برخی از پروتکل‌های TMS ممکن است تأثیرات متفاوتی در مردان و زنان داشته باشند، انتخاب نوع درمان نیز می‌تواند عامل مهمی در موفقیت درمان باشد. در این راستا، سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که “rTMS بهتره یا dTMS؟“. این انتخاب می‌تواند بسته به نیاز فردی و پاسخ به درمان، تأثیرات متفاوتی در نتایج بالینی به همراه داشته باشد.
آیا تاثیر TMS روی زنان و مردان متفاوت است؟
با وجود اینکه تفاوت قابل توجهی در تجربه افسردگی بین زن و مرد وجود ندارد، اما گاهی نحوه بروز علائم در دو جنس متفاوت است. محققان، هنوز هم به دلیل وجود این تفاوت‌ها پی نبرده‌اند؛ اما حدس می‌زنند عوامل متعددی مثل هورمون‌ها، ساختار شیمیایی مغز، تجربیات زندگی و نوع شخصیت افراد در این زمینه نقش تعیین کننده‌ای داشته باشد. این تفاوتهای جنسیتی در ساختار مغز زنان و مردان، باعث شده است زنان نسبت به مردان، بیشتر به افسردگی مبتلا شوند. TMS Therapy Effects on Men and Women | My TMS Therapy
بنابراین، ممکن است افرادی که روش درمان با تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال را برمی‌گزینند، با این چالش رو به رو شوند که آیا درمان تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) بر مردان و زنان تأثیرات متفاوتی دارد؟ با توجه به اینکه تحقیقات در این زمینه هنوزهم ادامه دارد؛ در حال حاضر شواهد موجود نشان داده‌اند که درمان با TMS، تاثیرات متفاوتی بر مردان و زنان به جا می‌گذارد.
طبق مطالعه‌ای که در آن سوابق بیماران در بیماری افسردگی و داروهای مصرفی آنان بررسی شد؛ به طور متوسط 77 درصد از زنان، بیان کردند به میزان چشم گیری علائمشان کاهش یافته است. این در حالی است که 65 درصد از مردان بیان کردند که بهبودی زیادی را در علائمشان داشتند و نتیجه درمان برای آنها رضایت بخش بوده است. در واقع لازم است به آناتومی (ساختار) جمجمه در زن و مرد، شکل صورت به ویژه در ناحیه پیشانی و حجم بافت مغز در دو جنس توجه شود.
زنان معمولا، پاسخ مغزی بالاتری در برابر شدت مشابهی از تحریک بواسطه امواج مغناطیسی، نسبت به مردان دارند. به طور ویژه‌تر، زمانی که تحریک TMS به ناحیه پیشانی مغز وارد شود؛ انتظار می‌رود در زنان پاسخ بهتری نسبت به مردان ایجاد گردد. حتی با وجود اینکه درمان با تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال برای زنان اثر بخشی بهتری دارد؛ اما همچنان گزینه درمانی مناسبی برای مردان مبتلا به اختلالات افسردگی به شمار می‌آید.
چرا تاثیر TMS روی زنان و مردان متفاوت است؟
نتایجی که از تحقیقات بدست آمده است نشان می‌دهد، وجود تفاوت در ساختار استخوان جمجمه و استخوان‌های صورت در زن و مرد، منجر می‌شود که شدت بالاتری از میدان مغناطیسی تحریکی در ناحیه پیشانی زنان، نسبت به همان شدت در مردان احساس شود. این حالت، می‌تواند نرخ بالاتر پاسخ و بهبودی در زنان را توضیح دهد. همچنین، در حالتی که لازم است تحریک TMS به ناحیه پیشانی مغز وارد شود؛ ننایج بهتری برای زنان ثبت می‌شود. با وجود مطالعات گسترده، هنوز هم مشخص نیست که آیا فقط ساختار جمجمه که فاصله خاصی را از منبع تحریک مغناطیسی تا مغز افراد ایجاد می‌کند؛ می‌تواند تفاوت نتایج درمان را رقم بزند یا خیر.
علاوه بر ساختار جمجمه و استخوان‌های صورت، باید اذعان داشت که نمی‌توان از از تاثیرات هورمون‌ها بر میزان تحریک پذیری قشر مغز، غافل شد. تغییرات هورمون‌های زنانه به ویژه هورمون پروژسترون در طول چرخه قاعدگی زنان، ممکن است مقدار قابل توجهی از تغییر پذیری درونی یا حتی بیرونی را ایجاد کند. با اینکه جلسات TMS در بیشتر از یک چرخه قاعدگی 28 روزه طول می‌کشد، اما به نظرمی‌رسد اثرات TMS، در صورتی که در دوره‌های افزایش استروژن و کاهش پروژسترون به زنان تحویل داده شود، تاثیرات بهتری به جا می‌گذارد.
حتی زنانی که مکمل‌های استروژنی مثل قرص‌های ضد بارداری با استروژن بالا یا حتی درمان‌های هورمونی جایگزین، دریافت می‌کنند؛ نسبت به زنانی که سطح هورمون‌های آنها نوسان دارد یا در دوره بعد از یائسگی هستند، عموما اثرات بیشتری از TMS بر مغز و رفتار خود تجربه می‌کنند. زنانی که وارد دوره یائسگی شده‌اند نسبت به دوره‌های قبلی زندگی خود، دوز بالاتری از TMS مثل تعداد جلسات بیشتر یا شدت تحریک با میدان مغناطیسی بالاتری نیاز دارند. البته باید توجه داشت که در این مطالعات، تغییرات حجم مغز مربوط به سن، لحاظ نشده است.
با این اوصاف، مردان ممکن است نیاز به دوز بالاتری از TMS، یا حداقل جلسات آر تی ام اس بیشتری داشته باشند تا نتایج مطلوب حاصل شود؛ در نهایت، شواهد موجود نشان می‌دهند که درمان تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) ممکن است تأثیرات متفاوتی بر زنان و مردان داشته باشد؛ که این تفاوت‌ها به عوامل زیستی، هورمونی و ساختاری مغز مربوط می‌شود. اگرچه برخی از مطالعات نشان داده‌اند که زنان ممکن است پاسخ بهتری به TMS بدهند، اما این درمان، همچنان یک گزینه مؤثر برای مردان مبتلا به اختلالات روان از جمله افسردگی و اضطراب مزمن به شمار می‌آید. Sex/Gender as a Factor That Influences Transcranial Magnetic Stimulation Treatment Outcome
درک دقیق‌تر تفاوتهای جنسیتی در پاسخ به TMS می‌تواند به بهبود نتایج درمان و طراحی پروتکل‌های درمانی دقیق‌تر کمک کند. تحقیقات آینده، به طور گسترده‌تری به این تفاوت‌ها پرداخته و نقش عوامل مختلف زیستی و هورمونی را در تأثیرگذاری TMS بررسی می‌کنند تا بهترین روش‌های درمانی برای هر دو جنس ارائه شود.
